Page 7 - ahşap yat sektörü ihtiyaç analizi
P. 7
Yat endüstrisi üreticileri, yan sanayi, kullanıcıları ya da sahipleri hizmet sundukları alan
itibari ile kendine özgü bir pazar yaratmaktadır ve bu kendine özgü olma niteliği
geçtiğimiz süreç içerisinde farklılıklar göstermiştir. Bu farklılıklar tüketici eğilimleri
açısından, işin ekonomisi açısından iktisadi devrelere bağlı olarak konjonktürel olabildiği
gibi, demografik yapıdaki değişmelere bağlı olarak yapısal kaynaklı da olabilmektedir. Bu
demografik etki kadınların daha fazla yatçılığa merak sarması, ya da genç nüfusun
yatçılıkta etkin olması, ancak onların tercihlerindeki değişiklikler nedeni ile yatçılığa olan
talebin yapısı, ya da yat modellemeleri hususunda değişimler olarak karşımıza
çıkmaktadır. Bu faktörleri yat talebinde bulunan ya da yatın kullanılacağı ülkenin kültürü
veya coğrafyası da etkilemektedir. Dolayısı ile bu endüstride tek ve yeknesak bir talep
modeli oluşturabilmek mümkün değildir. Her ülkenin hatta her ülke içinde bölgenin talep
modeli birbirinden farklı olmaktadır. Tüm bu hususlar üretilecek yatın türünü ve miktarını
doğal olarak fiyatını etkilemektedir. Yüksek gelir grubuna sahip olanlar marka olmuş ve
bu nedenle statü kazandıracak çok kaliteli süper yatlara talepte bulunurken, spor nedeni
ile yelken kullanmaktan ve denizden zevk alanlar, bu derece lüks olmayan, mütevazı
küçük ya da orta ölçekli yelkenlileri seçmekte ve bunları gerçekten seyir zevki için tercih
etmektedirler. Buna göre de teknenin yapısı değişmektedir. Genç Avrupalıların çoğu
hayatlarında ilk defa yat ya da tekne gezisi yapan kimseler olmakta, hafta sonunu
geçirmek veya doğum günü partisi kutlamak için bu yolu tercih etmektedirler. Yat ya da
tekne kiralama endüstrisi bu alanda yükselen bir trend olmaktadır. Çin vb. gibi uzak doğu
piyasalarında yat gezmek, denizde yelken kullanmak ve seyir yapmak için değil, kısa bir
seyir süresi sonrası, ya da marina da tutarak, kart vb. oyunları oynamak, içmek, karaoke
yapmak, iş nedeni ile gelen misafirlerini ağırlamak, aile ile hafta sonu ya da tatil geçirmek
için kullanılmaktadır. Bu nedenle yatların seyir özelliğinden çok iç dizaynı ve iç mekân
konforu) ve alanı önem arz etmektedir.
Talep cephesinde 2008 krizi ekonomik olarak Avrupa yat sektörünü vurmuştur. Bu durum
ABD’de de görülmekle birlikte, ABD daha kısa sürede bu krizden çıkmıştır. ABD yatçılık
piyasası bakımından başı çekmekle birlikte tedricen biraz gerilemiş, 2018 itibariyle
yeniden momentum kazanmıştır. Avrupa’da ise krizin etkileri daha uzun sürmüştür.
Ancak beklentiler, hem global yat piyasası hem de Avrupa için belli yapısal sorunlara
rağmen kötü görünmemektedir.
Üretim cephesinde, yat endüstrisi veya ‘’custom yacht’’ üretimi olarak sipariş üzerine
müşteri talebi doğrultusunda terzi işi yat üretimi ya da semi-custom yani standart
projeler üzerinde bazı değişikliklerin yapıldığı veya ekipman marka seçimlerinin
yapılabildiği yatlar ya da belli bir modelden seri üretimin yapıldığı yat üretimi şeklinde
ortaya çıkmaktadır. Avrupa’da ve ülkemizde genelde yat üretimi, küçük orta ölçekli
firmalar ve geleneksel aile şirketleri tarafından gerçekleştirilmektedir. Seri üretim ise
daha büyük belli başlı yat üreticilerinin küçük bir grubu tarafından yapılmaktadır.
6