Page 5 - ahşap yat sektörü ihtiyaç analizi

1. YAT VE TEKNE ENDÜSTRİSİ GENEL DEĞERLENDİRME

Yat kavramının ilk olarak Hollanda’da ortaya çıktığı görülmektedir. 10. yüzyılda

Felemenkler (Hollandalılar) küçük ve hızlı teknelerini kaçakçı ve korsanları yakalamakta
kullanmışlar ve bunlara “avcı” anlamına gelen “jaght ismini vermişlerdir. Daha sonra
Amsterdam zenginleri büyük yük gemilerini karşılamaya gönderdikleri bu tekneleri
“jaghtschippen” avcı gemisi olarak adlanmışlardır. 1660 yılında Felemenk vatandaşları
İngiltere Kralı’na bir yat hediye etmişler, İngiltere’ye gelen Mary adlı bu tekneden sonra
“jaght” ismi “yacht”a dönüşmüştür.

Yatçılığı kısa sürede Hollandalılardan görüp benimseyen İngiliz asilzadeleri de, ilk kraliyet

yatını Kral II. Charles döneminde, 1661 senesinde denize indirmişlerdir. 19. yüzyıla
gelindiğinde ise, daha çok yat seyre başlamış, ABD, İngiltere ve Fransa gibi ülkelerde
çeşitli yat kulüpleri ortaya çıkmış ve yatlar, yarış amaçları dışında gezinti için de sıkça
kullanılmaya başlanmıştır. İlk olarak okyanus ötesi adalara yönelik başlayan bu ilgi, 20.
yüzyılla birlikte Güney Fransa sahilleri, İtalya ve İspanya’ya doğru yayılmış ve yat turizmi
hareketi olgunlaşmaya başlamıştır. Sanayi devrimi sonrası İngiliz asilzadelerinin doğaya
ve ılıman ikilime sahip bölgelere seyahatleri yoğunlaşmıştır. Bu seyahatleri
gerçekleştirmek için en uygun araçlar olarak yatları tercih etmeye başlamışlardır.

İngiltere’de kurulan yat kulüplerinin sosyolojik etkileri yatçılığa olan talebin oluşmasını
sağlamıştır. Amerika’daki iç Savaşı takip eden barış ve refah yılları boyunca, çok az
sayıdaki zengin kişide bulunan yat sahipliliği, yat imalat ve bakımı giderlerinde ki
ucuzlamayla doğru orantılı olarak yaygınlaşmış ve küçük tekne sahipliliği artmıştır. Yat
yapımındaki gelişme hızı ülkeden ülkeye değişmiştir.

Denge, emniyet ve hız dikkate alınarak sürekli araştırma yapılmış, 1890’da ilk alüminyum

yat gövdesi üretilmiş ve genişlikleri daraltılmıştır. 19. yüzyılda standart tasarımlar
olmaksızın yat yapılıyorken, daha sonraları yat yapım eksperleri (Lloyds gibi) ortaya
çıkmış ve bugünün modern yatlarının ilk prototipleri yapılmaya başlanmıştır. 1946’da
naylon ilk defa yelken bezi olarak kullanılmıştır. 1950’li yıllarda ilk polyester ve fiber
tekneler inşa edilmiştir. Yatçılık 1950’li yıllarda Amerika’da orta sınıfın genişlemesi ile
birlikte gelişme göstermiştir. 1960’lı yıllarda İngiltere de ve Fransa da yaygınlaşmaya
başlayan yatçılık iklimsel nedenlerle Fransa’nın Akdeniz kıyılarına sonrasında İspanya ve
İtalya gibi ülkelere ulaşmıştır. Bu süreçte orta sınıfın genişlemesi üreticilerin seri üretime

yönelmesi ile düşük maliyetli yelkenli teknelerin üretilmesini ortaya çıkarmıştır.

Yaşam standartlarında olan değişim tekne talep artışının önemli belirleyicisidir. Ucuz
malzemelerin kullanılması seri üretimle birleşince yat sahibi olmak kolaylaşmıştır.
Marinaların ve yat barınak yerlerinin artması, teknolojik gelişmelerle bireylerin deniz
aracı kullanmalarının daha da kolaylaşması, kredi imkânlarının artması ve devlet desteği
yat satın almayı çekici hale getirmiştir.

4