Page 4 - ahşap yat sektörü ihtiyaç analizi

0. GİRİŞ

İnsanlık tarihin ve ekonomik olarak gelişmiş ülkeler incelediğinde, kültürel, ekonomik ve

sosyal gelişimin denizler yoluyla olduğunu ve denizlerden etkin biçimde yararlanıldığı
görülmektedir. Günümüz insanlarının denizle iç içe yaşadıkları ve buna dayalı
yaygınlaşmış bir deniz kültürüne sahip bulundukları, sonuç olarak amatör denizciliğin ileri
düzeyde olduğu aşikârdır. Gelişmiş ülkelerin bugün sahip oldukları büyük deniz ticaret
filoları, limanları ve denize yönelik sanayi yatırımlarının temelinde, denizle iç içe yaşayan
ve denizciliği bir kültür olarak gören insan sayısının ülke nüfusuna oranla yüksek
seviyelerde olması yatmaktadır. Temelden başlayan bu deniz kültürü ve denizle barışık
insan yapısı, denizlere sahip çıkan ve ekonomik olarak en etkin şekilde denizleri

kullanabilen gelişmiş ülkeleri oluşturmuştur. Denizler her zaman, insanlık kültürünün ve
tarihsel gelişiminin, ekonomik büyümenin ve sosyalleşmenin ilk şartı olarak öne çıkmıştır.

Deniz turizmi kendi oluşturduğu ekonomik değerin dışında yarattığı dışsallıkla birçok
sektörün gelişimine ve istihdama katkı sağlamaktadır. Deniz turizminin ülkemizde gelişimi
ile orantılı olarak gemi inşa sektörünün içinde yer alan yat inşa sanayisi dünya
pazarlarında üst sıralarda rekabet eder konuma deniz turizmi sayesinde gelmiştir. Deniz
turizmi faaliyetinin icra edilebilmesinde en önemli unsurlar ilk olarak bu hizmeti verecek

insan kaynağı ikinci olarak deniz araçlarıdır. Deniz araçlarının bakım onarımı ve imalatı yat
inşa sektörünce sağlanmaktadır. Yat inşa sanayinin gelişiminin doğrudan ilişkili olduğu
deniz turizmi ülke ekonomimiz açısında stratejik bir sektör olarak karşımıza çıkmaktadır.
Yapılan araştırmalar gemi ve yat inşa sanayisini istihdama katkısının önemli bir noktada
olduğunu her bir kişinin karada yedi kişiye istihdam olanağı açtığını göstermektedir. Yat
ihracatının sanayi ihracatı içindeki payı yüksektir.

Dünyada tekne üretimi, bölgede yüksek miktarda kaliteli istihdam ve katma değer

yaratmasının yanında çevreye neredeyse hiçbir zarar vermemesi sebebiyle birçok ülkede
sanayinin gelişmesinde hükümetlerin öncelik verdiği sektörler arasında yer almaktadır.
Örneğin sektördeki en önemli üretici olan İtalya’da tekne üreticilerin destekleyici yan
sektörlerle birlikte yarattıkları ticaret hacminin Gayri Safi Milli Hasıla içerisindeki payı
%13’leri bulmaktadır. Tekne üretiminde 15 metrelik boylara kadar nispeten fabrikasyon
denebilecek, ölçek ekonomisine dayalı ve seri üretim yapan, marka olmuş büyük firmalar
rekabet ederken, 15 metre ve üzeri teknelerde siparişe dayalı bir üretim ve pazar yapısı
bulunmaktadır. Mega yatlar için belirlenmiş net bir tanım olmasa da genellikle 30 metre
ve üzeri motor veya yelkenli tekneler mega yat olarak tanımlanmaktadır. 45 metre
civarında bir motor yatın fiyatı, içindeki donanıma bağlı olarak büyük farklılıklar gösterse
de yaklaşık olarak 10 milyon Avro civarındadır. Boyutları büyüdükçe tekne fiyatları

katlanarak artmaktadır. Pazardan gelen talepler doğrultusunda Türkiye yat üreticilerinin
üretimleri zaman içerisinde 30 metre üzeri teknelere kaymıştır. Tekne boylarının
önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam edeceği öngörülmektedir.

3