Page 13 - AZERBAYCAN ÜLKE RAPORU ŞUBAT 2021
P. 13
“
Azerbaycan’da şirket kurma prosedürü:
Azerbaycan’da şirket kurma ve şube açma prosedürleri 28 Aralık 1999 tarihinde kabul
edilerek 1 Eylül 2000 tarihinde yürürlüğe giren 779-IQ sayılı Yurttaşlık Kanunu ile ve 12 Atalık
2003 tarihli Devlet Tescili ve Tüzel Kişiliklerin Kayıt Altına Alınması Kanunu ile
düzenlenmektedir. İlgili mevzuata göre Azerbaycan’da yabancı yatırımcılar, temsilcilik ofisi
ya da şube açmak gibi kısıtlı bir mevcudiyeti tercih edebilecekleri gibi, sermayelerinin
tamamı kendilerine ait ya da yerel bir firmayla ortaklık halinde olmak üzere şirket kurmayı
da tercih edebilirler. Ticari tüzel kişiliklerin ya da bunların temsilcilik ofisleri ve şubelerinin
tescili için Azerbaycan’da 2008 yılından beri bir “one-stop shop” sistemi uygulanmakta,
başka bir deyişle ilgili tüm işlemler tek bir makam nezdinde gerçekleştirilmektedir. Süreçleri
son derece kolaylaştıran bu prosedür çerçevesinde Azerbaycan’da şirket ya da temsilcilik
ofisi veya şube açmak isteyen yabancı yatırımcılar sadece Vergi Bakanlığı nezdinde başvuru
ve işlemlerini yapmaktadır. Ticari tüzel kişiliklerin tescil işlemleri Vergi Bakanlığı tarafından
yapılmakta ve başvurular üç (3) iş günü içerisinde tamamlanmaktadır. Mevzuata göre tüzel
kişiler ticari olabileceği gibi ticari amaç taşımayan özellikte de olabilirler. Ticari tüzel kişilikler
aşağıda belirtilen hukuksal yapılardan birine sahip olabilirler:
Anonim ortaklık (Sermayesi paylara bölünmüş olan ve her ortağın sorumluluğunun
sermayedeki payıyla sınırlı bulunan ortaklıklardır).
Genel ortaklık (İki veya daha fazla kişi bir işletmenin kontrol ve sorumluluğunu
paylaştığı ortaklıklardır. Sorumluluk sınırsız ve müşterektir).
Komandit ortaklık (Alacaklılarına karşı, en az bir sınırlı, bir de sınırsız sorumlu ortağı
bulunması gereken, tüzel kişiliği olan ortaklık
Limited şirket (İki veya daha fazla gerçek veya tüzel kişi tarafından bir ticaret unvanı
altında kurulan ve ortaklarının sorumluluğu koydukları sermaye ile sınırlı olan ve esas
sermayesi belirlenmiş olan şirketlerdir).
Ek yükümlülük şirketi (Limited şirketten farklı olarak ortakların sorumlulukları
koydukları sermayenin üzerinde olabilir).
Kooperatifler (En az beş gerçek ya da tüzel kişinin, işbirliği içerisinde ihtiyaçlarını
karşılamak amacıyla kaynaklarını bir araya getirerek oluşturdukları, katılımın isteğe
bağlı olduğu birliklerdir).
Azerbaycan’da şirket kurulması, genellikle kuruluş sözleşmesi ya da esas mukavelenin
imzalanmasından sonra olur. Tek kişilik şahıs şirketlerinde ise kuruluş sözleşmesi şartı
aranmamaktadır. Kuruluş sözleşmesinin amacı kurucuların hak ve yükümlülükleri ile
kurucular ile şirket arasındaki ilişkiyi net bir şekilde tanımlamaktır. Esas mukavele ise
kuruluşun yapısı ve yönetimi ile birlikte katılımcıların ve hissedarların hak ve
yükümlülüklerini belirler. Azerbaycan kanunları, anonim şirketler için asgari sermaye şartı
getirmektedir. Bazı şirket tiplerinde (örneğin bankalar ve sigorta şirketleri) ek zorunluluklar
getirilmektedir.
12